Taken uitzendbureau, gebruiker en uitzendkracht

De gebruiker heeft een aantal verplichtingen als hij een uitzendkracht wil inzetten, zoals:

• Een werkpostfiche opstellen op basis van een risicoanalyse van de werkpost/functie.
• Het onthaal van de uitzendkracht organiseren.
• Verantwoordelijk voor het voorzien van werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen.
• Een ernstig arbeidsongeval van een uitzendkracht aan de arbeidsinspectie melden en bij een ernstig arbeidsongeval met een uitzendkracht het initiatief nemen om een omstandig verslag op te stellen.

Het uitzendbureau heeft ook een aantal verplichtingen:

• Een uitzendkracht selecteren die voldoet aan de eisen op de werkpostfiche.
• Indien vereist, een voorafgaand gezondheidstoezicht en verplichte vaccinaties organiseren.
• Een kopie van de werkpostfiche aan de uitzendkracht bezorgen en toelichten. Deze fiche informeert de uitzendkracht over de inhoud van het werk, over de risico’s, over de te nemen voorzorgsmaatregelen (zoals gezondheidstoezicht) en over persoonlijke beschermingsmiddelen die de uitzendkracht zal moeten dragen.
• Bij een ongeval van de uitzendkracht een arbeidsongevallenaangifte indienen bij de verzekeraar

Preventie en Interim heeft de taken van het uitzendbureau en de gebruiker in een checklist gegoten. De checklist vind je hier.

De uitzendkracht heeft op zijn beurt verantwoordelijkheden:

• Meewerken aan het voorafgaand gezondheidstoezicht.
• Controleren of de informatie en de uitrustingen, die werden bezorgd, overeenstemmen met wat vermeld staat op de werkpostfiche.
• Weten wat hij/zij moet doen, hoe en met welke uitrusting.
• Correct gebruiken van werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen (veiligheidsschoenen, helm, handschoenen, valbescherming …).
• Volgen van de (veiligheids)instructies en niet aarzelen om bij twijfel bijkomende uitleg te vragen aan de overste of collega’s.
• Melden van opgemerkte risico’s en gevaren.

Wat als blijkt dat een gebruiker de veiligheid van een uitzendkracht niet kan of wil garanderen? Het antwoord van de wet is duidelijk: een uitzendbureau moet weigeren om uitzendkrachten ter beschikking te stellen van gebruikers van wie het kan weten dat deze hun verplichtingen volgens de welzijnswetgeving niet naleven (welzijnswet, art. 12quater).

Bewust samenwerken met onveilige gebruikers kan zware gevolgen hebben voor een uitzendbureau:

• Strafrechtelijke verantwoordelijkheid door een overtreding van de welzijnswet en de wet op uitzendarbeid.
• Vervolging wegens slagen en verwondingen of schuldig verzuim.
• Arbeidsongevallen bij onveilige gebruikers kunnen leiden, tot een stijging van de premie bij de verzekeraar en kunnen zelfs een impact hebben op de erkenning van het uitzendbureau.

Het is niet altijd eenvoudig om te beoordelen of een gebruiker al dan niet onveilig werkt. Enkele tips.

• Contact met de gebruiker kan al veel duidelijk maken. Stel gerichte vragen over veiligheid in het bedrijf en geef je ogen de kost tijdens een bezoek aan de werkplek. Vaak geeft dit een goede indicatie van de veiligheidscultuur bij die gebruiker.
• Het is een teken aan de wand als je geen werkpostfiches of zeer gebrekkige informatie krijgt over de werkpost of het profiel van de gewenste uitzendkracht.
• De reacties van uitzendkrachten die bij de gebruiker een opdracht uitvoeren, kunnen veel leren. Bijvoorbeeld bij klachten over gevaarlijke arbeidsomstandigheden. Of als blijkt dat het onthaal verwaarloosd is of de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen niet voorzien zijn. Dit moet bij het uitzendbureau een alarmbelletje doen afgaan. Idem met signalen over bijna-ongevallen, pestgedrag of andere psychosociale klachten bij die gebruiker.
• Het aantal arbeidsongevallen (check het jaarverslag van de gebruiker) en vooral hoe de gebruiker reageert bij een arbeidsongeval levert relevante info op. Neemt de gebruiker de nodige preventiemaatregelen om herhaling van het ongeval te voorkomen of niet?
• Wordt het uitzendkantoor betrokken bij het onderzoek naar een ernstig arbeidsongeval?

De jaarlijkse 'Dag van de verbindingspersonen' van PI was in december 2016 gewijd aan het onderwerp 'weren van onveilige gebruikers'. Je vindt hier de presentaties van Luc Van Hamme (Hoofd van de Regionale Directies van de Arbeidsinspectie) en arbeidsauditeur Jan Geysen die nog steeds actueel zijn.

Gebruikers van hun kant mogen niet samenwerken met uitzendbureaus die hun verplichtingen volgens de welzijnswetgeving niet nakomen (welzijnswet, art. 12 ter). Het gaat dan bijvoorbeeld om uitzendbureaus die hun verantwoordelijkheid bij gezondheidstoezicht niet nemen of die een uitzendkracht ter beschikking stellen die niet aan de gevraagde beroepskwalificaties voldoet.

Uitzendbureau’s moeten erkend worden. Dit gebeurt door de Gewesten, met name het Vlaams, het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze Gewesten hebben met o;a. de (federale) arbeidsinspectie TWW een overeenkomst afgesloten die tot doel heeft informatie uit wisselen met betrekking tot de naleving van de welzijnsreglementering door de uitzendkantoren.

FOD WASO thema "Welzijn op het werk"

FOD WASO thema "Toelichting over de welzijnswet"

Welzijnswet van 04/08/1996 , art. 2

Wet uitzendarbeid van 24/07/1987, art. 19

Codex X.2 – Uitzendarbeid